Hoeveel Nederlanders zijn doof of slechthorend? Het lijkt een simpele vraag. Toch is het lastig hier een exact antwoord op te geven. Als je de vraag intypt in een zoekmachine vind je al snel verschillende getallen, uiteenlopend van 800.000 tot 2,6 miljoen. Niet gek, want een universele definitie van doofheid en slechthorendheid is er niet. Het antwoord hangt af van wie je allemaal meerekent. In dit artikel zetten we de verschillende cijfers op een rij en gaan we in op de definities van doofheid en slechthorendheid.

Doven en slechthorenden: de cijfers op een rij

Een eenduidig antwoord op de vraag hoeveel dove en slechthorende Nederlanders er zijn kunnen we niet geven. Wel kunnen we cijfers uit verschillende onderzoeken en registraties op een rij zetten:

• In 2021 waren er 806.500 slechthorenden bekend bij de huisarts. We gaan ervan uit dat er veel meer slechthorenden zijn, omdat lang niet iedereen met gehoorverlies naar de huisarts gaat.
• Volgens het Nederlands Gebarencentrum zijn er ongeveer 1,5 miljoen dove en slechthorende Nederlanders. Van deze groep zijn 30.000 mensen doof vanaf de geboorte of vanaf jonge leeftijd en hebben gebarentaal als moedertaal.
• Ook Hoorwijzer gaat uit van circa 1,5 miljoen doven en slechthorenden, waarvan ruim 500.000 een hoortoestel gebruiken.
• VeiligheidNL en Erasmus MC voerden in 2020 een onderzoek uit waaruit bleek dat 1,2 miljoen Nederlanders van boven de 40 jaar matig tot ernstig gehoorverlies hebben.
• In opdracht van Specsavers voerde adviesbureau Sirm in 2019 een onderzoek uit naar het aantal leeftijdsgerelateerde slechthorenden. Volgens dit onderzoek zijn dat in totaal 2,6 miljoen Nederlanders: 1,3 miljoen met mild gehoorverlies en 1,3 miljoen met matig tot ernstig gehoorverlies. De verwachting is dat de groep matig tot ernstig slechthorenden in 2030 groeit tot 1,7 miljoen Nederlanders. Dit komt omdat het aandeel ouderen in de Nederlandse bevolking stijgt.

Aantal slechthorenden naar leeftijd en geslacht

De verdeling van het aantal slechthorenden naar leeftijd en geslacht ziet er ongeveer zo uit:

 Bron: Onderzoek VeiligheidNL en Erasmus MC, 2020

Wanneer ben je doof of slechthorend?

Het antwoord op de vraag hoeveel dove of slechthorende Nederlanders er zijn, hangt zoals gezegd af van wie je allemaal meerekent. Als je je verdiept in de definitie kom je er al snel achter dat het begrip ‘doof’ voor interpretatie vatbaar is. Volgens Van Dale is het duidelijk: je bent doof als je niet in staat bent om te horen. Toch noemen we mensen die prima horen met een hoortoestel ook vaak doof. Misschien ben je zelf wel eens doof genoemd door een vriend, omdat hij twee keer zijn zin voor je moest herhalen. Of je huisgenoot blijkt opeens Oost-Indisch doof te zijn toen je hulp vroeg bij het doen van de afwas. En wist je dat er ‘Doven’ zijn met een hoofdletter? Zij zijn onderdeel van de Dovencultuur met eigen onderwijs en een eigen taal (Nederlandse Gebarentaal).

Artsen en audiologen spreken bijna nooit over (volledige) doofheid, omdat iedereen in zekere mate wel iets hoort en spraak herkent. Zij gebruiken liever het woord slechthorendheid. Er bestaan verschillende gradaties van slechthorendheid die worden uitgedrukt in decibel Hearing Level (dB HL):

• Normaal tot licht slechthorend (0-35 dB gehoorverlies): als je licht slechthorend bent heb je enige moeite met horen en kan je gefluister niet altijd verstaan.
• Matig slechthorend (35-60 dB gehoorverlies): matig slechthorenden kunnen groepsgesprekken niet goed verstaan en hebben een hoortoestel nodig om gesprekken met vier of meer personen te volgen.
• Ernstig slechthorend (60-90 dB gehoorverlies): wanneer je ernstig slechthorend bent versta je alleen gesprekken op luide toon of heb je een hoortoestel nodig om te horen wat er wordt gezegd.
• Zeer ernstig slechthorend tot doof (vanaf 90 dB gehoorverlies): als je in deze categorie valt, versta je geen spraak meer en hoor je ook met een hoortoestel nauwelijks geluiden.

Volgens de richtlijnen van de World Health Organization (WHO) ben je slechthorend vanaf een gehoorverlies van minimaal 25 dB. KNO-artsen en audiologen in Nederland noemen iemand slechthorend vanaf 35 dB gehoorverlies. Vanaf dat punt kom je in aanmerking voor een vergoeding van een hoortoestel.

Benieuwd hoe het met jouw gehoor is gesteld? Doe een betrouwbare online test, zoals de hoortest van Oorcheck.